حجامت از ارکان نظام طب سنتی و طب اسلامی است که با قدمت3300 سال قبل ازمیلاد مسیح در مقدونیه و سپس دریونان باستان و بعد در حدود2600 سال قبل از میلاد مسیح در ایران و چین و سپس1500 سال قبل در هند انجام می شده است و توسط بقراط و جالینوس و پس از ظهور اسلام به صورت کامل توسط رسول اکرم(ص) به جهان بشریت اهدا شد. حکمای بزرگ طب سنتی مانند رازی، بوعلی، جرجانی و … حجامت را بعنوان ابزار قدرتمند و محوری پیشگیری، در بیماریها و درمان آنها معرفی کرده اند و هم اکنون در 41 کشور جهان به رسمیت شناخته شده و درحال انجام و در دست مطالعه و پژوهش می باشد.
در ایران حجامت جایگاهی ویژه درفرهنگ مردم داشته و به عنوان سنتی موکد جزء اعتقادات آنها بوده است. حجامت در واقع اعمال یک استرس فوری به سیستم ساکن دفاع عمومی بدن است تا آن را برعلیه کلیه عوامل درونی و بیرونی هشیار و فعال نماید.
بیشترین کاربرد حجامت در بُعد پیشگیری است و با مکانیسمهای مختلفی از جمله تنظیم سیستم ایمنی، تنظیم ترکیبات شیمیایی و هورمونی خون و تنظیم سیستم اعصاب خودکار بدن از ابتلا به انواع بیماریها پیشگیری می کند. علاوه براین حجامت کاربرد های درمانی نیز دارد به نحوی که در درمان برخی بیماریها مانند سردردهای عصبی و میگرنی، چربی، قند و اوره خون، سنگهای کلیوی و کیسه صفرا موثر است . بوسیله حجامت خونهای آلوده و غیر قابل استفاده (مانند روغن سوخته وسایل نقلیه) از بدن خارج می شود.
این خونها به مرور زمان در پشت و برخی دیگر از نقاط بدن جمع شده و در فرصتهای مناسب به تدریج توسط بدن خارج می شود اما عملکرد بدن در این زمینه بسیار کند است به گونه ای که به مرور زمان بر تراکم این خونهای آلوده افزوده می شود و سلامتی ما را تحت تاثیر قرار می دهد. حجامت در اسلام: حجامت در اسلام جایگاه خاصی دارد و در این زمینه حدیثهای فراوانی نقل شده است که در ذیل به برخی از آنها اشاره می شود:
رسول اعظم (ص) در حدیث شب معراج می فرمایند:
وقتی به آسمان هفتم صعود کردم هیچ ملکی از من گذر نکرد، مگر این که گفت: ای محمد حجامت کن و امتت را به حجامت امر بفرما. (بحار ج 62 ص 300 باب 89) رسول اعظم (ص): پنج چیز از سنتهای پیامبران الی است: حیا، حلم، حجامت، مسواک و عطر زدن. (کافی ج 6 ص 484) امام علی (ع): به درستی که حجامت بدن را سالم و عقل را نیرومند می گرداند. (بحار ج 62 ص 114 ج 10 ص 89) امام رضا (ع): رسول خدا فرمودند اگر در چیزی شفا وجود داشته باشد پس در تیغ حجام است یا در شربت عسل. (وسائل ج 17 ص 541) فواید حجامت: ثابت شده که حجامت برای حدود هفتاد بیماری اثرات پیشگیرانه و درمان کننده دارد.
برخی از آثار درمانی و پیشگیرانه حجامت موارد زیر است: سرماخوردگی مکرر- آنفولانزا - آلرژی فصلی- بیماری پوستی جوش و کورک- درمان اعتیاد- رفع سلولیتهای بدن - درمان چاقی- بهبود کارائی کلیه - دفع چربی کبد- افزایش کلسترول و دی گلیسیرید خون- دیابت غیر وابسته به انسولین- اوره بالا- فشار خون غیر طبیعی «بالا یا پایین» - غلظت خون بالا- مسمومیت غذایی و دارویی- سردرد میگرنی- تنگی رگها- اعتیاد به مواد مخدر- افسردگی- سنگینی سر- اسپاسم عضلانی- رشد ناکافی و کوتاهی قد- لاغری- واریس- کمر درد- آرتروزها- آکنه و بثورات پوستی- کهیر- آفت دهان- ریزش مو - پر مویی بدن- گر گرفتن بدن- تاری دید- خواب رفتگی و بی حسی عضلات- بیماریهای تناسلی زنان- ناهنجاریهای عصبی- کم اشتهایی-کم هوشی- فراموشکاری- جوش صورت- سکته قلبی- مالیخولیا- خوش زخم شدن بیماران دارای قند خون عوارض جانبی: حجامت هیچگونه عارضه ای برای بدن ندارد. اما این افراد می بایست از حجامت خودسر خودداری نمایند: زنان باردار، افرادی که در دوران قاعدگی قرار دارند، افرادی که مشکلات انعقادی خون دارند و بیماران هیموفیلی. تذکر مهم: - افرادی که کم خون، لاغر و تکیده با بدن خشک هستند یا غلبه سردی شدید دارند حتماً باید تحت نظر پزشک حجامت نمایند. - انجام حداکثر دو بار حجامت در سال برای افراد سالم جهت پیشگیری و حفظ الصحه توصیه می گردد و حجامت های خاص درمانی می بایست تحت نظر پزشک صورت گیرد.
حجامت از سن چهار ماهگی به بالا (تا قبل از فوت) قابل انجام است. در خصوص حجامت کودکان امام صادق ع فرموده اند، حجامت در چهار ماهگی باعث حذف لعاب بدن و کاهش حرارت سر و بدن می گردد، لذا توصیه می شود بعد از پایان چهار ماهگی، نوزادان را حجامت بسیار سبک انجام دهید.
