تا چند دهه پیش بین مردم کشورمان مرسوم بود تا برای پخت غذا مخصوصا" خورشت و آش "از قابلمه های مسی استفاده کنند.آن زمان در همه آشپزخانه ها یک کفگیر آهنی نیز وجود داشت که موقع پختن غذا دایم درون آن قرار می گرفت.مردم به این کفگیر "حسوم" می گفتند.آن زمان کسی نمی دانست چرا باید این کفگیر درون قابلمه مسی قرار گیرد.مردم تنها به دلیل اینکه میراث گذشگان بود و می دانستند برای پخت غذا خیلی مفید است از" حسوم" استفاده می کردند.
سال ها گذشت.استکبار زودتر از ما همه چیز را درباره فلسفه حسوم فهمید و به دنبال چاره ای بود تا حسوم را از آشپزخانه ها خارج کند و سرانجام به اسم بهداشت و این که این کفگیر های آهنی غیر بهداشتی است،حسوم را از ما گرفت.
شاید شما به یاد نداشته باشید اما اگر از بزرگترهای خود جویا شوید به شما خواهند گفت که دهه 50 نان خشکی ها در کوچه پس کوچه های شهر با صدای بلند فریاد می زدند:" قابلمه مسی،کفگیر آهنی خریداریم" کسی آن زمان ندانست که چرا نان خشکی ها داعیه دار حفظ سلامتی برای مردم ایران شده اندو ظروف به اصطلاح روهی را برای ما به ارمغان آوردند.نان خشکی ها با قیمت ناچیز این قابلمه ها را خریداری کرده و به جای آن، قابلمه آلمینیومی می دادند که به آن روهی می گفتند. جالب این که در آن دوره اگر کسی ظرف مسی جدیدی را می خواست با ظرف به اصطلاح روهی معاوضه کند با سرسختی نان خشکی ها روبرو می شد و نان خشکی های متمدن و متفکر! تنها ظروف قدیمی را شایسته تعویض می دانستند. باید متذکر شد که با توجه به برنامه ریزی دقیقی که استعمار انجام داده بود تمامی حکمای ما را در آن دوره به نحوی از بین برده بودند تا دیگر کسی نباشد که با ایجاد تردید مردم را از فروش قابلمه ها ی مسی و کفگیر های آهنی باز دارد. کسی نمی داند که این همه قابلمه های باارزش مسی که حاصل کار قلم زن های توانای مس بود به کجا رفت.جالب این که قلم زن های مس برای پخت هر نوع غذایی ظرفی را با ضرب آهنگ خاصی تهیه می کردند ، اما بعدها مشخص شد تمامی این ظرف به کشور ترکیه منتقل شده و در کوره ها ذوب شدند تا اثری از آنها باقی نماند.متأسفانه هنوز هم بسیاری از از ما درباره حسوم و چرایی استفاده از آن توسط اجدادمان کوچکترین اطلاعی نداریم.
باید گفت فلسفه استفاده از حسوم در جریان پختن غذا به تیزبینی و دقت حکمای ما باز می گردد.حکما و دانشمندان از آبا ما برای همه گیر کردن سلامتی، حسوم را طراحی کردند تا تعادل بین موادی که وارد بدن می شود و بدن انسان به آن محتاج است برقرار کنند.از نظر علمی امروزی فلسفه این کار را به این صورت می توان بیان کرد که بدن مخصوصا"مغز" برای سلامت و نشاط و کنترل اسید لاکتیک و کورتیزول به شش میلیارد یون مس نیاز دارد و به همین نسبت یون آهن.پختن غذا درون ظروف مسی موجب تأمین این مقدار یون برای بدن است و حسوم نیز همین مقدار یون آهن را به غذا منتقل می کند تا از طریق غذا وارد بدن شده و با حفظ تعادل موجب سلامتی پایدار برای انسان شود.مطلب دیگر این که در دورانی که استفاده از حسوم در پختن غذا مرسوم بود از کم خونی های رایج که اکنون مردم با آن دست به گریبانند اثری نبود.یون های آهن که از طریق حسوم در سراسر غذا پخش می شد کم خونی ناشی از فقر آهن را برطرف می کرد،اما پس از این که حسوم را به اسم بهداشت از ما گرفتند،کم خونی و بیمای های خونی چون سرطان خون روز به روز در میان مردم افزایش یافت.
کمبود یون مس باعث می شود انسان دایما احساس رخوت و خواب آلودگی و کسالت کند و دهن دره های متوالی داشته باشد.در ضمن این که هیچ کارتل دارویی نمی تواند از یون یک عنصر برای شما قرص تهیه کند و آن چیزی که به اسم قرص آهن به ما می دهند شامل مولکول آهن هست که نه تنها برای بدن هیچ ثمره ای ندارد،بلکه استفاده آن در دوران بارداری موجب بیش فعالی و خنگی فرزند خواهد شد.هم چنان که استفاده دختران جوان از این قرص ها نارسایی های بسیاری را برای آنها به همراه خواهد داشت.
جالب توجه است که در صورت پختن غذا درون ظرف های مسی و استفاده از کفگیر آهنی حسوم ظرف مدت سه روز اثرات شفابخش در بدن انسان ظاهر می شود.غذا موقع پختن در قابلمه مسی از یون آزاد شده این ظرف استفاده می کند ودرنتیجه در بدن انسان احساس نشاط و انرژی فوق العاده ای ایجاد می شود و دیگر از آن دهن درگی و خمیازه و کسالت خبری نخواهد ماند و باعث طول عمر مفید و سلامتی جسمی مخصوصا" برای خانمها نزدیک به دوران عادت ماهیانه است.
بعدها تبلیغات گسترده ای در باره ظروف تفلون آغاز شد،ظروف به اصطلاح نچسب که یکی از دغدغه های بزرگ کدبانوی خانه را برطرف می کرد.ظروف استیل هم به سرعت جای خود را در آشپزخانه ها باز کرد.دیگر با وجود این همه پیشرفت و توسعه تکنولوژی در عرصه ظروف،اثری از ظرف مسی،برنجی و روهی حقیقی باقی نماند.ظاهر ظرف ها هر روز شکییل تر و زیباتر شد اما تا حال اندیشیده ایم که در پس این ظاهر زیبا چه بیماری های مهلکی نهفته است.باید متذکر شد که یون سرب و آلمینیوم تولید شده در هنگام پختن غذا در این ظروف به قدری کشنده است که بر طبق جدید ترین تحقیقات علمی دنیا می تواند یک کودک 6 ماهه را ظرف یک سال به بیماری های کمبود خونی و سرطان و یک فرد بزرگسال را در طی 5 سال به بیماری های کبدی و خونی و طحال وسپس سرطان دچار کند.
پس از این که دشمنان با حیله ها و دسیسه های مختلف توانستد حسوم را از آشپز خانه ما بگیرند حکمای ما به فکر چاره افتادند و درنهایت به این نتیجه رسیدند که بهترین چیزی که می تواند جایگزین حسوم شود و از گزند توطئه دشمنان در امان باشد، تکه آهن گداخته شده در آتش یا همان نعل اسب است.نعل اسب به دلیل این که در میان گدازه های آتش قرار گرفته و آب دیده است به راحتی می تواند یون های آهن را آزاد کند.فرایند آزاد سازی یون در غذا را می توان به صورت تغییر رنگ غذا مشاهده می شود.تا چندی قبل در کشور ما مرسوم بود که در جریان پختن غذاهای آبکی چون "آش و خورشت" نعل اسب را تا پایان مدت پختن درون غذا قرار می دادند و بدین وسیله کمبود آهن خویش را برطرف می کردند.هم اکنون هم اگر به شمال سری بزنید خواهید دید که برای پختن خورشت" مخصوصا فسنجان" نعل اسب را درون غذا قرار می دهند.اگر از مردم آن دیار سوال شود که فلسفه استفاده از نعل اسب در غذا چیست خواهند گفت که برای خوش رنگی غذا از نعل استفاده می کنیم،اما حقیقت این است که این فرایند در جهت تأمین یکی از عناصر اساسی و مورد نیاز بدن که همان یون آهن است،می باشد.اگر دقت کرده باشید مردم شمال ایران کمتر دچار کم خونی ناشی از فقر آهن می شوند، به طوری که بیماری های خونی و سرطان خون در میان آنها به حد صفر رسیده است واین نیست جز تدبیر و دور اندیشی حکمای ما و عمل به سیره و سنت گذشتگان.
