«عجب» ترسناک ترین گناه

پیامبر (ص) فرمودند: اگر هیچ گناهی نکنید برای شما می ترسم از چیزی که بدتر از معصیت است و آن عجب است.

معراج السعاده، ص 199

خداوند به داوود علیه السلام وحی نمود که مژده ده گناهکاران را و بترسان صدیقان را. عرض کرد: چگونه عاصیان را مژده دهم و مطیعان را بترسانم؟ فرمود: عاصیان را مژده بده که من توبه را قبول می کنم و گناه را عفو و صدیقان را بترسان که به اعمال خود عجب نکنند.

بحار الأنوار، چاپ بیروت، ج 69، ص 306

رسول خدا (ص) می فرمایند: سه چیز موجب هلاکت است: حرص دایمی؛ خواهش نفسانی؛ و عجب و خود بینی.

بحار الأنوار، چاپ بیروت، ج 69، ص 3147

عجب عبارت است از:بزرگ شمردن عمل صالح و زیاد شمردن آن و مسرور و خوشحال شدن به عمل خود. حقیقت عجب آن است که شخص خود را بدون عیب و نقص بداند و از این که در کمال و نعمت است خود را بزرگ پندارد و گمان کند که این کمال از خودش است نه از خداوند و به این مسأله تکیه کند و شاد باشد و فکر کند که این نعمت زایل شدنی نیست؛ مثلا عبادت می کند و عبادت را از همت خود می داند نه توفیقی که از جانب خدا پیدا کرده و می پندارد کار بزرگی انجام داده است.

از بزرگ ترین آفات عجب این است که شخص کمتر می کوشد به خیال این که با همین اعمال به جایی رسیده و رستگار شده در حالی که این بی توجهی به دانش او را به هلاکت می اندازد.
امام صادق علیه السلام فرمودند: عالمی نزد عابدی رفت به او گفت:نماز خواندنت چگونه است؟ عابد گفت:مانند منی را از نمازش می پرسند در صورتی که من از فلان زمان تا فلان وقت عبادت خدا می کنم. عالم گفت:گریه کردنت چگونه است؟ گفت:چنان می گریم که اشک هایم روان می شود. عالم گفت:همانا اگر خنده کنی و ترسان باشی بهتر است از این که گریه کنی و ببالی. هر که به خود ببالد چیزی از عملش بالا نرود و پذیرفته نمی شود.

اصول کافی، ج 2، ص 313

مبارزه با عجب دو راهکار اصلی دارد:
راهکار اول توحیداست, یعنی شما توجه کنید توفیق کار خوب و قدرت کار خوب و ابزار کار خوب و تمام وجود خودتان از خدا است و این خدا است که فاعل حقیقی و موثر واقعی خیر است و ما تنها ابزاری هستیم در دست او و حتی قدرت انتخاب و اختیار را او به ما داده است, پس از خود چیزی نداریم و چیزی نیستیم که بخواهیم بدان ببالیم و دچار خودپسندی شویم.
راهکار دوم نیز توجه به گناهان است. اگر انسان در حین عمل خیر و هنگامی که این افکار به او هجوم می آورد یاد گناهان و خطاهای خود بیافتد به خود اجازه نمی دهد که ببالد و خود را برتر از دیگران بداند.
انسان هر چه دارد از خدا است و هر چه هم در آینده خواهد داشت از خدا است -انا لله و انا الیه الراجعون- و حتی خودش هم مخلوق خدا است و عبادت اش هم به حول و قوه و به توفیق او است. قدرت و نیرویش هم از او است- لا حول ولا قوه الا بالله- پس جایی برای خود باقی نمی ماند که بخواهد به آن ببالد و خود را برتر از دیگران بداند.

شبهات - چرا خدا حال گناه کاران را نمیگیرد ؟

می‌گویند: شما آخوندها می‌گویید: اگر زکات ندهید باران نمی‌آید. کشور کانادا اصلاً مسلمان نیست اصلاً زکات هم نمی‌دهند، صبح تا شب هم باران می‌آید.
یا اگر ظلم کنی، سیلی می‌خوری!!
فلانی کارش ظلم کردن است و تا حالا هم هیچ سیلی نخورده است. اینها را چه کنیم؟!

می‌گویم: شما که چای می‌خوری، اگر وسط چای خوردن عطسه کنی. دستت تکان می‌خورد، از این نعلبکی و استکان چای سه قطره سه جا می‌چکد.
یکی به عینک می‌چکد. یکی به لباست می‌چکد، یکی به فرش می‌چکد.
خود شما سه برخورد می‌کنی. اگر به عینکت چکید، سریعاً دستمال کاغذی درمی‌آوری پاک می‌کنی. چون عینک شیشه است زود پاک می‌شود.
اگر به لباس چکید می‌گویی:

گناه کبیره

امام خمینی(ره) گناهان زیر را به عنوان گناهان کبیره مطرح کرده است:

1ـ نومیدی از رحمت خدا 2ـایمنی از مکر الهی 3ـ دروغ بستن به خدا و پیامبر 4ـ قتل 5ـ عاق پدر و مادر 6ـ خوردن مال یتیم7ـ نسبت زنا دادن 8ـ فرار از جنگ و جهاد 9ـ قطع رحم 10ـ سحر و جادو 11ـ زنا 12ـ لواط 3ـ سرقت 14ـ قسم دروغ 15ـ کتمان شهادت 16ـ شهادت به ناحق دادن 17ـ عهد شکستن 18ـ بیش از ثلث وصیت کردن 19ـ شراب نوشیدن 20ـ ربا خوردن 21ـ برای کار حرام مزد گرفتن 21ـ قمار بازی 22ـ خوردن گوشت مردار و خوک و خون و میته 24ـ در وزن خیانت کردن 25ـ هجرت به جایی که انجام وظیفه دینی ممکن نیست 26ـ کمک به ظالم 27ـ اعتماد به ظالم 28ـ حبس حقوق مردم 29ـ دروغ 30ـ تکبّر 31ـ اسراف 32ـ خیانت به امانت 33ـ غیبت 34ـ سخن چینی 35ـ سرگرمی به لهو و لعب 36ـ سبک شمردن حج 37ـ ترک نماز 38ـ ندادن زکات 39ـ اصرار بر گناهان کوچک.
 (امام خمینی، تحریرالوسیله، ج 1، ص 274)