در روایتی آمده است که اگر کسی خمس ندهد، در راه دیگری چندین برابر مقداری که باید خمس بپردازد، مصرف میکند، بدون آنکه خود بدان رضایت داشته باشد. حضرت امام خمینی(ره) زمانیکه در عراق حضور داشتند، میفرمودند: «اگر بازاریهای بغداد خمس اموال خود را بدهند، دیگر یک فقیر هم در عراق پیدا نمیشود.» حقیقتاً اگر مسلمانان با میل و رغبت خمس داراییهای خود را بپردازند، توان مالی جامعه اسلامی افزایش مییابدف زمینة تلاش در راه بهبود وضع اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی جامعة اسلامی فراهم میگردد و در نتیجه، وضع مسلمانان در سراسر جهان به نحو چشمگیری دگرگون میشود.
مام صادق (علیه السّلام) می فرمایند:بنده ی خدا آن چه را که گمان کرده مال اوست از خود نداند، چرا که بندگان از خود چیزی ندارند، همه ی اموال را ملک خدا می دانند و به صورتی از آن مصرف می کنند که خداوند به آن امر فرموده است.
ادای فریضة خمس، موجب افزایش مال و برکت آن در دنیا و عاقبت به خیری و روسفیدی در جهان آخر ت میشود. خمس نوعی انفاق واجب است و اگر کسی خمس اموال خود را پرداخت کند، خداوند به او چندین برابر پاداش میدهد. خداوند در قرآن کریم میفرماید:
مثل آنانکه مال خود را در راه خدا انفاق میکنند، مثل دانهای است که هفت خوشه برآورد و در هر خوشهای صد دانه باشد. خدا پاداش هر کس را که بخواهد، چند برابر میکند و خدا گشایش دهنده و داناست.
قرآن، بقره/261.
خمس در لغت به معنای یک پنجم است و در اصطلاح فقه عبارت است از: پرداخت یک پنجم در آمدی که از راه زراعت، صنعت، تجارت، پژوهش و یا از راه های کارگری و کارمندی به دست می آید.
خمس یکی از واجبات اسلامی است و قرآن کریم آن را در کنار جهاد (قرار داده) است و در بیان اهمیت آن، ایمان را با آن پیوند زده و می فرماید: «بدانید آنچه را که سود می برید، یک پنجم آن ،برای خدا و رسول خدا(ص) و خویشاوندان او و یتیمان و مسکینان و در راه ماندگان است، اگر به خدا ایمان دارید و ..»
سوره ی انفال آیه 41
امام رضا(ع) فرمود:« نخستین کسی که وارد آتش دوزخ می شود، صاحب مال و ثروتی است که حق دارایی خود را(به عنوان خمس و زکات) پرداخت نکند»
پاره ای از بهشت، محسن غفاری، ص299
امام کاظم (ع): خمس مالتان را بدهید تا رزق شما حلال شود، سپس فرمود: این کلام سختى است که جز افراد با ایمانِ امتحان شده، تحمّل آن را ندارند.
وسائل، ج 9، ص 484
امام مهدی (عج): لعنت خدا و فرشتگان و مردم بر کسى که یک درهم مال ما را حلال بشمارد و در روایت دیگر فرمود: ما دشمن این گونه افراد هستیم.
وسائل، ج 9، ص 540
امام باقر(ع): از سختترین شرائطى که مردم در قیامت دارند وضعیّت تارکان خمس است.
وسائل، ج 9، ص 545
نامه ای از امام رضا در پاسخ برخی شیعیان
خداوند پاداش اعمال را تضمین کرده است و کیفر سخت گیران را اندوه و غم قرار داده است. هیچ مالی حلال نمی گردد مگر از طریقی که خداوند آن را حلال شمرده است. همانا خمس پشتوانه و یاری دهنده ما جهت تقویت دین ما و اداره امور زندگی ما و کمک به دوستان ماست و همچنین با آن آبروی خود را از کسانی که از قدرتشان بیم داریم حفظ می کنیم، بنابراین آن را از ما دریغ مورزید و در حد توان، خود را از دعای ما محروم نسازید. همانا پرداختِ خمس کلید رزق شماست و شما را از گناهان پاک می گرداند. خمس ذخیره شما برای روز فقر و ناتوانی شما (در قیامت) است. مسلمان کسی است که به عهد و پیمان الهی وفادار بماند و مسلمان نیست آن کس که با زبان پاسخ گوید و با دل مخالفت ورزد.
رضای خدا، محمد ابراهیم سراج،ص255