قسمت سوم
ما برای این آفریده شدهایم که در خودمان تغییر و تفاوت ایجاد کنیم و از آن در جهت تولید ارزش افزوده کمک بگیریم. انسان تنها موجودی است که برای ایجاد ارزش افزوده توانمند شده است. مثلاً در حیات مادی خودش از گیاهان خشک و بلااستفاده، برخی صنایع دستی مانند سبد را درست میکند، که نوعی تولید ارزش افزوده است.
ما در تعیین چگونگی دنیای خود تأثیر زیادی نداریم و بسیاری از امور دنیوی ما از قبل تقدیر شده است، ولی در انتخاب نوع حیات اخروی خود و کیفیت آن، اختیار و آزادی داریم و با تولید ارزش افزوده است که نوع این حیات اخروی را تعیین میکنیم.
ما به اشتباه مدام دنبال حل مشکلات زندگی دنیوی خود هستیم، در حالی که اختیار ما برای انتخاب چگونگی حیاتمان در آخرت است و بسیاری از مشکلات دنیایی ما اصلاً حل نمیشود.
با توجه به نقش تولید ارزش افزوده در تعیین نوع زندگی اٌخروی ما، این سؤال مطرح میشود که چگونه میتوان ارزش افزوده تولید کرد؟ آیا علم ارزش افزوده تولید میکند؟ اگر کسی بر آگاهیهای خودش بیافزاید، آیا ارزش افزوده تولید کرده است؟ افزایش معلومات و آگاهیها، ارزش افزوده تولید نمیکند، بلکه علم و آگاهی فقط میتواند به خلق ارزش افزوده «کمک» کند.
عمل صرف هم ارزش افزوده ایجاد نمیکند.
چیزی که ارزش افزوده تولید میکند و علم و عمل را هم به کار میگیرد،
ارزش افزوده وقتی تولید میشود که انسان بر خلاف میل و دوستداشتنیهایش عمل کند/ارزش افزوده در مبارزه با نفس ایجاد میشود
گاهی «تکلیف» تو به دست نزدن به یک دوست داشتنی تعلق گرفته است که باید اطاعت کنی و گاهی «تقدیر» تو، به نداشتن یک دوست داشتنی تعلق گرفته است که باید رضایت داشته باشی. این اطاعت و رضایت؛ همان مبارزه با نفس را شکل میدهد که موضوع اصلی زندگی بشر است.
حضرت علی علی(ع) فرمودند: رشد نفس در مخالفت با اوست (تحف العقول/ص91)
و در روایت دیگری میفرماید: رشد انسان در مخالفت با شهوت است (تحف العقول /214)
همچنین از امام جواد(ع) نقل شده است که میفرماید: هرگز حقیقتِ ایمان را به کمال نمىرساند، مگر آنکه دینش را بر هوس خود ترجیح دهد، و هرگز به هلاکت نمىافتد، مگر زمانى که هوس خود را بر دینش ترجیح دهد (کشف الغمه/ج2/ص348)
خداوند متعال میفرماید:
و اما کسى که از موقعیت پروردگارش ترسیده و از هواى نفس جلوگیرى کرده است، جایگاهش بهشت است
موضوع اصلی زندگی ما مخالفت با دوست داشتنیها است و تنها عاملی که ما را در مبارزه با دوستداشتنیها کمک میکند، خوف است. ترس از جهنم و ترس از مقام ربوبی بیشترین کمک را برای مبارزه با نفس به انسان میرساند.
امام صادق(ع) میفرمایند: هیچ چیزی غیر از خوف مؤمن را اصلاح نمیکند (کافی/ج2/ص71)
ادامه دارد ...
خلاصه ای از سخنان استاد پناهیان (تنها مسیر)